بسم الله
در بین انحراف‌های اخلاقی، خودیی (استمنا، جلق) سه ویژگی منحصر به فرد دارد؛
اولاً خیلی سهل‌الوصول است و به آسانی در دسترس همه قرار دارد و ارتکاب آن هیچ هزینه و زحمتی ندارد؛
ثانیاً ضررهای جسمی و روحی آن بیش‌تر و وحشتناک‌تر از انحراف‌های دیگر است.
ثالثاً زمینه‌ساز و مقدمه‌ی انحراف‌های دیگر جنسی (مانند و لواط) است. غالباً اگر کسی بتواند در برابر انحراف خودیی مقاومت کند، به انحراف‌های دیگر دچار نمی‌شود.
متأسفانه در جامعه‌ی ما و احتمالاً در همه‌ی جوامع، بسیاری از نوجوانان به دلیل ناآگاهی و جهل دچار این انحراف می‌شوند و زمانی متوجه اشتباه خود می‌شوند که دیگر دیر شده است. من تقصیر اصلی را به گردن بزرگ‌ترها (اعم از پدر و مادر و مربیان مدرسه و ون) می‌گذارم. وقتی ما در اطلاع رسانی سالم کوتاهی می‌کنیم، نوجوان از راه‌های ناسالم به مسائل بلوغ و جاذبه‌های جنسی دست پیدا می‌کند و طبیعتاً نتیجه‌ی راه‌های ناسالم چیزی جز انحراف نخواهد بود.
روان‌شناسان معتقدند بلوغ جنسی نوجوان، معمولاً چند سال زودتر از بلوغ روانی و اقتصادی وی فرا می‌رسد. یعنی زمانی که نوجوان نیاز به تأمین میل جنسی را به شدت در وجودش احساس می‌کند، هنوز توانایی کافی برای تشکیل یک خانواده و مدیریت آن را ندارد.1 بنابراین به روشنی می‌توان گفت: فصل بلوغ، یک فصل حسّاس و احیاناً خطرناک است؛ همان‌طور که یک فرصت ناب برای رشد و تعالی است.
خطرناک است، از آن جهت که نیازهای جنسی ممکن است عقل نوبنیاد نوجوان را تحت فشارهای سنگین هوا و هوس قرار دهد و او را به انحراف بکشد و او نتواند در برابر آن مقاومت کند. فرصت نابی است برای رشد و تعالی، از آن جهت که امتحان سختی است برای پاک زیستن. امتحان هرچه سخت‌تر باشد، تأثیر آن (در صورت موفقیت و پیروزی) در رشد معنوی و کمال حقیقی انسان بیش‌تر است.
آگاهی از خطر
برای پیش‌گیری و درمان این پدیده‌ی خطرناک، ابتدا باید از خطرات آن آگاه شد. در انحراف و اشتباه بودن این کار، همین بس که از نظر خداوند، این کار جزء گناهان کبیره است. در قرآن کریم، خودیی و هرگونه انحراف جنسی دیگر، از خطوط قرمز احکام الهی قلمداد شده است2. در روایات اهل بیت علیهم‌السلام از این عمل شرم‌آور، با عبارت نکاح با خود» یاد شده است و آمده است که خداوند در روز قیامت با کسی که با خودش نکاح می‌کند (یعنی خودیی می‌کند) سخن نخواهد گفت3. در بعضی روایات زشتی خودیی با زشتی عمل کسی که مفعول لواط واقع میشود، برابر دانسته شده است4. در روایتی دیگر آمده است: کسی که خودیی می‌کند مورد لعن و نفرین است5.
انحراف‌های جنسی به‌ویژه خودیی ضربه‌های مهلکی هم بر جسم و هم بر روح انسان وارد می‌کند. از نظر جسمی، سلامتی انسان را به شدت و به صورت خیلی ترسناکی تهدید می‌کند. از نظر روحی هم، انسان را از تعادل لازم برای داشتن یک زندگی شیرین محروم می‌کند؛ انگیزه و امید را در دل می‌میراند و ناامیدی و سستی و احساس پوچی را بر فکر و احساس انسان مسلط می‌کند.
آسیب‌های جسمی
آسیب‌ها و عوارض جسمی خودیی طبق تحقیقات دانشمندان (حتی به اعتراف دانشمندان غربی که گاه توصیه به خودیی می‌کنند!) به سه مرحله تقسیم میشود:
1. مرحله‌ی مشکل‌ساز: عوارض شایع در این مرحله عبارتند از: خستگی و کوفتگی، نداشتن تمرکز حواس، و ضعف حافظه.
2. مرحله‌ی گرفتاری شدید: آسیب‌های شایع در این مرحله، علاوه بر عوارض مرحله‌ی قبل عبارتند از: تغییرات سریع خُلقی، حساسیت بیش از حد و زودرنجی، کمردرد، نازک شدن موها، ناتوانی جنسی در جوانی، و بی‌خوابی یا بدخوابی.
3. مرحله‌ی گرفتاری بسیار شدید (اعتیاد): در این مرحله، ریزش شدید مو، تار شدن دید چشم‌ها، وزوز گوش، انزال زودرس و غیرارادی و یا خروج منی به صورت قطره قطره، درد کشاله‌ی ران و ناحیه‌ی تناسلی، و درد ناحیه‌ی لگن و استخوان دنبالچه هم به عوارض دو مرحله‌ی قبل اضافه میشود.
آسیب‌های روحی و روانی
درباره‌ی آسیب‌های روحی و روانی خودیی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ـ استرس و اضطراب؛
ـ منزوی شدن و گوشه‌گیری؛
ـ افسردگی؛
ـ بی‌نشاطی و لذت نبردن از زندگی؛
ـ تنفر از خود؛
ـ بداخلاقی و تندخویی؛
ـ زودرنجی؛
ـ ضعف اراده؛
ـ احساس حقارت؛
ـ کاهش اعتماد به نفس؛
ـ عذاب وجدان و احساس گناه دائمی.
آسیب‌های اجتماعی
درباره‌ی آسیب‌های اجتماعی خودیی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ـ ناتوانی در برقراری ارتباط سالم اجتماعی؛
ـ ناسازگاری خانوادگی؛
ـ بی‌میل شدن به همسر و ازدواج و ناتوانی در برقراری ارتباط با همسر؛
ـ احساس طرد شدن (کسی مرا دوست ندارد)؛
ـ از بین رفتن عزت نفس، پاکی، شرافت، و جایگاه اجتماعی؛
به نظر من بزرگ‌ترین آسیب جسمی خودیی، آسیبی است که به قوای جنسی و دستگاه تناسلی وارد می‌کند. یعنی کسانی که مدت طولانی مبتلا به این انحراف هستند، بعد از ازدواج نمی‌توانند از رابطه‌ی شویی به‌طور کامل و سالم بهره‌مند شوند. احتمال بچه‌دار نشدن درباره‌ی این‌ها زیاد است. اگر هم بچه‌دار شوند، احتمال ناقص بودن فرزندشان زیاد است.
به شدت مبتلا به خودیی بود. بعد از ازدواج، در اولین روز بعد از عروسی، بعد از برقراری اولین رابطه‌ی شویی با همسر خود، دچار خون‌ریزی شدید از ناحیه‌ی دستگاه تناسلی خود شد و آن‌قدر خون از بدنش رفت تا در نهایت ذلت و خواری مرد.»
بزرگ‌ترین آسیب روحی خودیی نیز به نظر من، ضعف و سستی عزم و اراده است. خودیی یک اعتیاد است. مهم‌ترین ابزار لازم برای مقابله با اعتیاد، تصمیم قوی و اراده‌ی آهنین است. درحالی‌که خودیی عزم و اراده را به راحتی می‌پوساند و از بین می‌برد.
در اثر افراط در خودیی، چنان بی‌اراده شده بود، که با کوچک‌ترین تحریک ، اقدام به خودیی می‌کرد، حتی زمانی که در خانه پیش پدرش بود. یعنی این‌قدر اراده نداشت که بلند شود و در یک جای خلوتی به این کثافت‌کاری بپردازد.»
علل و عوامل خودیی
حال که خطر این باتلاق هولناک را شناختیم، در گام بعدی لازم است عوامل افتادن در این دام شیطانی را بشناسیم:
1. خلوت و تنهایی
طبق گفته‌ی دبس موریس، خودیی مرض تنهایی» نامیده میشود. تنهایی به منزله‌ی حصاری است که نوجوان به دور خودش می‌کشد و در خلوت خود وسوسه میشود و بر اثر دست‌ورزی با اندامش، کم‌کم لذت‌هایی را تجربه می‌کند و همین امر باعث نزدیک شدن به باتلاق خودیی و فرورفتن در آن میشود.
در سال‌های نزدیک بلوغ، به بهانه‌ی درس خواندن برای امتحانات، در خانه تنها بودم و از سر کنجکاوی به خودیی پرداختم. بعد این عمل گریبانگیرم شد.»
2. رفیق منحرف و ناباب
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید: با انسان شرور و بدکار هم‌نشینی و رفاقت نکن؛ چرا که شخصیت تو شرارت‌های او را می رباید (از او اثر می‌پذیری) بدون آن‌که خودت بفهمی!6
3. عوامل تحریک کننده‌ی شهوت
عواملی از قبیل: کتاب‌ها و رمان‌های عشقی و جنسی، رومه‌ها و مجلات مختلف، عکس‌ها و پوسترهای تحریک کننده (ورزشکاران و هنرپیشه‌ها)، فیلم‌ها و سی‌دی‌های مبتذل، کلیپ‌های صوتی و تصویری تحریک کننده، شبکه‌های ماهواره‌ای و وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی، وضعیت نامناسب حجاب در کوچه و خیابان، نبودن حریم مناسب در روابط بین دختران و پسران، و.
متأسفانه مشکل من بیش‌تر به‌خاطر دسترسی به سایت‌های غیراخلاقی اینترنت و مشاهده‌ی تصاویر و گاهی فیلم‌های غیراخلاقی میباشد. یعنی از وسوسه شروع میشود و سپس در موقعی که تنها هستم این وسوسه شدیدتر شده، در نهایت به این عمل زشت می‌انجامد.»
4. بیکاری و نداشتن برنامه برای اوقات فراغت
کسی که بی‌برنامه است و اوقات بیکاریش به بطالت می‌گذرد، معمولاً ذهنش مورد هجوم افکار مختلف قرار می‌گیرد. هر فکری ذهن او را به سمت خودش می‌کشاند. فرد بیکار هم بسیاری از اوقات برای پرکردن وقتش ممکن است تسلیم وسوسه‌های شیطان شود و به گناه آلوده شود.
5. چشم‌چرانی
ز دست دیده و دل هردو فریاد که هرچه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد زنم بر دیده تــــــا دل گردد آزاد
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: نگاه به نامحرم تیری مسموم از تیرهای شیطان است. و چه بسا نگاهی کوتاه که حسرتی طولانی به‌جا می‌گذارد.»7
به محض رفتن به خانه‌ی برخی از اقوام و یا آمدن آن‌ها به خانه‌ی ما و دیدن بعضی از ن و دختران و یا دیدن فیلم‌های زننده در خانه‌ی آن‌ها، به سراغ این گناه لعنتی می‌روم.»
بسیاری از عوامل تحریک کننده‌ی شهوت، بصری است. اگر ما بتوانیم نگاهمان را به خوبی کنترل کنیم، از دام بخش عمده‌ای از عوامل تحریک کننده رهایی یافته‌ایم.
6. دوستی با جنس مخالف
منظور از دوستی، هرگونه ارتباطی است که به تحریک شهوت منجر شود؛ حال چه ارتباط حضوری باشد، چه تلفنی، چه از طریق نامه، چه چت کردن، و غیره.
من در ارتباط با دوست‌دخترم، هیچ خیانتی به او نکردم؛ ولی خودم گرفتار خودیی شدم. هروقت از او جدا می‌شدم، تصویر او و صحبت‌هایی که گاهی در مورد مسائل جنسی بین ما ردوبدل می‌شد، دائم به ذهنم می‌آمد. آن‌قدر فشار جنسی را تحمل می‌کردم تا این‌که طاقتم تمام می‌شد و دست به خودیی می‌زدم.»
7. اضطراب و نگرانی
دوره‌ی نوجوانی و جوانی با اضطراب‌های مختلفی همراه است؛ اضطراب از آینده، ازدواج، شغل، ادامه‌ی تحصیلات، نگرانی از سلامتی جسمی و روانی، و غیره. نوجوانی که نتوانسته علت واقعی تشویش و نگرانی‌اش را شناسایی و برطرف کند، ممکن است با خیال رسیدن به آرامش، دست به دامن خودیی شود. این کار آرامشی نسبی در او ایجاد می‌کند؛ غافل از این‌که همین کار، اضطراب و تشویش‌های غیرقابل تحمل‌تری را در پی دارد.
راستش را بخواهید، مدتی است وقتی دچار اضطراب شدیدی می‌شوم ناخودآگاه به استمنا روی می‌آورم.»
8. لباس نامناسب
لباس‌های تنگ و چسبان، باعث افزایش جریان خون در ناحیه‌ی کمر و لگن خاصره میشود و افزایش جریان خون در این نواحی، باعث تحریک دستگاه تناسلی و افزایش تمایلات میشود. هم‌چنین لباس‌های زیر بسیار نرم و یا بسیار زبر نیز باعث تحریک است.
9. اطلاعات نادرست و مفید پنداشتن خودیی
برخی به اشتباه گمان می‌کنند که خودیی نه‌تنها ضرر ندارد، بلکه برای بدن مفید و سودمند است و باعث آرامش فرد میشود. در بخش بیان ضررها و آسیب‌های خودیی، نادرستی این پندار معلوم شد.
پیش‌گیری از ابتلا
از آن‌جایی که پیش‌گیری مقدم بر درمان است، من هم راه‌های پیش‌گیری را قبل از بیان راه‌های درمان عرض می‌کنم. خوش به حال کسانی که به بلوغ جنسی رسیده‌اند ولی حتی یک بار هم به این گناه آلوده نشده‌اند. برای ادامه‌ی این پاکیزگی به نکات ذیل توجه کنید:
1. ورزش
منظور از ورزش در این‌جا، ورزشی است که بدن را به تحرّک اساسی وادار کند و باعث خستگی و عرق شود. چنین ورزشی از چند جهت از خطر ابتلا به خودیی پیش‌گیری می‌کند؛ اول این‌که نیرو و کالری بدن را مصرف می‌کند و دیگر انرژی و قوتی برای شهوت‌رانی باقی نمی‌ماند. دوم این‌که با پرکردن اوقات فراغت، فرد را از بیکاری دور می‌کند. سوم این‌که باعث نشاط و طراوت روحی میشود و اضطراب و نگرانی را کم می‌کند. چهارم این‌که با ایجاد خستگی شدید، فرد را برای داشتن یک خواب سریع و راحت و آرام و بدون وسوسه و خیالات، آماده می‌کند. پنجم این‌که صبر و استقامت فرد را بالا می‌برد و با تقویت اراده، به مقاومت در برابر هوس‌های یاری می‌رساند.
همه‌ی این فواید، در ورزش گروهی افزایش می‌یابد. ورزش گروهی بر ورزش تکی به شدت ترجیح دارد.
2. تنظیم برنامه‌ی خواب
تا کاملاً خسته نشده‌اید، به رخت‌خواب نروید. اگر به هر دلیل مجبور شدید بدون احساس شدید خواب، به رخت‌خواب بروید، حتماً یک کتاب با خود همراه داشته باشید و تا سنگین شدن پلک‌هایتان آن را مطالعه کنید. در طول روز نخوابید و خستگی روزانه‌تان را برای خواب شبانه نگه‌دارید. صبح که از خواب بیدار می‌شوید، زود از رخت‌خواب بلند شوید و در رخت‌خواب بیدار نمانید. هرگز به روی شکم نخوابید. رخت‌خوابتان نباید خیلی گرم و نرم باشد. همیشه لباس مناسب داشته باشید و هرگز عریان و نیمه‌عریان نخوابید. هرگز در اتاق تنها نخوابید، اگر به هردلیلی مجبور بودید، حتماً در اتاق را کاملاً باز بگذارید. در حد توان مستحبات دینی را هنگام خواب رعایت کنید (وضو، بررسی اعمال روز، تلاوت قرآن، ذکر گفتن، رو به قبله خوابیدن و غیره).
3. پرهیز از پرخوری
پرخوری ضررهای زیادی دارد که یکی از آن‌ها، تحریک شهوت است. مخصوصاً شام را غذای سبک بخورید و اجازه ندهید شامتان دیر شود تا مجبور نباشید با شکم پر بخوابید. سعی کنید شام را در اول شب میل کنید تا وقت غذا با وقت خواب فاصله داشته باشد.
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله توصیه می‌فرمایند: تا کاملاً سیر نشده‌ایم و هنوز میل به غذا داریم، دست از خوردن بکشیم.
4. فرار از تنهایی
5. قطع ارتباط با رفقای ناباب و منحرف
6. پرهیز از عوامل تحریک کننده‌ی شهوت
عواملی را که ممکن است ما را در معرض تحریک شهوت قرار دهد (از بین عواملی که پیش‌تر گفته شد) بررسی کنیم و مواردی که ممکن است ما را گرفتار کند، شناسایی کنیم و برای پرهیز از آن‌ها برنامه‌ی جدی داشته باشیم.
7. کنترل نگاه
8. کنترل خیال
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید: فکر و خیال گناه عاقبت به انجام گناه منجر میشود.8
وقتی کسی به خیالات شهوت‌انگیز اجازه می‌دهد وارد ذهنش شود، مثل این است که شعله‌ی سوزان آتشی را وارد اتاقش کرده باشد؛ این شعله بالاخره کل خانه را به آتش می‌کشد. حتی اگر منجر به آتش‌سوزی نشود، سیاهی و دودش خانه را پر می‌کند.
ذهن و فکر را همیشه درگیر موضوعات مهم و مفید بکنید تا در اثر بیکاری به تخیلات بیهوده و خطرناک روی نیاورد. همیشه موضوعات مفید علمی، اجتماعی، ی، اعتقادی، مذهبی و غیره در انبار ذهنتان داشته باشید و هنگامی که احساس کردید تخیلات شیطانی به ذهنتان هجوم می‌آورند، ذهنتان را به یکی از موضوعات مفید و جذاب مشغول کنید. یاد خدا و تلاوت قرآن و گفتن ذکر مخصوصاً ذکر شریف صلوات برای تطهیر خیال توصیه میشود؛ همان‌طور که مطالعه‌ی کتاب‌های مفید کوچک و جذاب که می‌توانید همیشه همراه خود داشته باشید توصیه میشود.
اگر هجوم خیالات زیاد شد و باعث تحریک شدید شهوت شد، در این صورت برای تغییر اوضاع، باید جوّی را که شما را دربرگرفته، به هم بریزید و از آن خارج شوید:
ـ تغییر مکان بدهید؛ مثلا از خانه خارج شوید و به مسجد بروید؛
ـ حرکات شدید و خسته کننده‌ی ورزشی انجام بدهید؛
ـ دوش آب خنک بگیرید؛
ـ دو رکعت نماز بخوانید؛
ـ با یک دوست خوب و مؤمن تماس بگیرید و با او صحبت کنید؛
ـ و کارهایی از این قبیل.
استفاده از کش شوک» نیز در این گونه موارد مفید است؛ یعنی یک کش را بردارید و چند بار با کشیدن آن پوست بدن خود را بنوازید! این کار علاوه بر ایجاد یک شوک خفیف که از نظر روان شناسی برای تغییر فضای حاکم مفید است، شما را به یاد درد و رنج‌های دنیوی و اخروی شهوت‌رانی می‌اندازد و باعث میشود راحت‌تر بر وسوسه‌های شیطان غلبه کنید.
9. برنامه‌ریزی همه‌جانبه و مدیریت اوقات فراغت
امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید: اگر نفس را به کاری مشغول نکنی، او تو را به خودش مشغول می‌کند.9
همان‌طور که در طول سال تحصیلی برای حضور در کلاس و مدرسه برنامه‌ی دقیق دارید و به موقع می‌روید و به موقع می‌آیید، بقیه‌ی ساعات شبانه‌روزتان و ایام تعطیلی تابستان و نوروز و مانند آن را هم باید با برنامه‌ریزی دقیق و قابل اجرا مدیریت کنید تا یک لحظه وقت خالی برای جولان دادن شیطان نباشد. منظور این نیست که تمام‌وقت باید درس بخوانید و تفریح نداشته باشید؛ بلکه منظور این است که حتی شادی و تفریحتان هم باید با برنامه باشد.
اگر درس و تحصیلتان تمام شده است، حتماً به کاری مشغول شوید؛ هرچند اگر به درآمدش نیاز نداشته باشید و هرچند اگر کار ساده و پیش‌پاافتاده‌ای باشد. چه کار زیبایی است این‌که بعضی از دانش‌آموزان در تعطیلات تابستان به سراغ کاری می‌روند تا هم نفسشان را مشغول کنند و هم چیزی یاد بگیرند و هم درآمدی داشته باشند!
10. روزه گرفتن
رسول اکرم ـ‌صلی الله علیه و آله‌ـ می‌فرماید: ای جوانان، به شما سفارش می‌کنم ازدواج کنید و همسری برای خود برگزینید. اگر شرایط ازدواج مهیا نیست، زیاد روزه بگیرید.»10
روزه گرفتن از چند جهت به ما یاری می‌رساند: اول این‌که با کم شدن خوراک، انرژی و کالری زیادی در بدن جمع و منجر به تحریک شهوت نمی‌شود. دوم این‌که روزه گرفتن حال و هوای معنوی ایجاد می‌کند که به نوبه‌ی خود نقش مهمی در مبارزه با شیطان دارد. سوم این‌که باعث تقویت اراده و در نتیجه بالا رفتن سطح تقوا در درون ما میشود (لعلکم تتقون).
البته در روزه گرفتن هم باید اعتدال را رعایت کرد. علاوه بر روزهای مستحب، هفته‌ای یکی دو روز روزه گرفتن سفارش میشود.
11. مدیریت استحمام
حمام رفتن از چند جهت زمینه‌ی مناسب برای خودیی را فراهم می‌کند: تنها بودن در یک فضای دربسته، حداقل بودن پوشش بدن، امکان نگاه و لمس همه‌ی اعضای بدن و. همه و همه اموری هستند که احتمال ارتکاب این گناه را برای کسی که از تقوا و اراده‌ی بالایی برخوردار نیست، آسان می‌کنند. از این رو برای حمام کردن باید به این نکات توجه کنیم:
درباره این سایت